| Πτώση | Ενικός | Πληθυντικός |
|---|---|---|
| Ονομαστική | ναῦς | νῆες |
| Γενική | νεώς | νεῶν |
| Δοτική | νηί | ναυσί |
| Αιτιατική | ναῦν | ναῦς |
| Κλητική | ναῦ | νῆες |
Από τη λ. ναῦς και τους γραµµατικούς τύπους τής κλίσης της
(νηο-, νεω-)
προέκυψαν τρεις σειρές παραγώγων µε πλήθος λέξεων:
ναυ- νηο- νεω-
ναύ–της νηο–ποµπή νεώ–ριο
ναύ–λος νηο–λόγιο ναυ–αγός νηο–ψία
Η λ. ναύς χρησιµοποιείται στον Όµηρο (στον οποίον δεν απαντά ακόµη η
µετέπειτα επικρατήσασα λ. πλοίον) µε χαρακτηρισµούς που αντιδιαστέλλουν τα
πολεµικά πλοία («νήες µακραί») από τα εµπορικά («νήες στρογγύλαι»). Τα
πολεµικά πλοία χαρακτηρίζονται και νήες τριήρεις ή απλώς τριήρεις. Η λ. ναυς
προήλθε από µια ΙΕ ρίζα *nav- που σήµαινε το πλοίο και έδωσε στα ελληνικά
λέξεις όπως ναυ-ς, ναύ-της, ναυ-σία (=ναυτία) και ναύ-κληρος, στα αρχ. ινδ. το
naus, στα λατ. τα navis, navalis, navigare, navigium και naufragium («ναυάγιο»),
τα οποία έδωσαν µε τη σειρά τους τις πολλές αντίστοιχες λέξεις στις λατινογενείς
γλώσσες (Ιταλική, Γαλλική, Ισπανική) καθώς και στην Αγγλική.
ναύ–αρχος νηο–γνώµονας
ναύ–κληρος
ναυ–µαχώ
ναυ–πηγός
ναύ–σταθµος
ναυ–σι-πλοΐα
Ναύ–πακτος
Ναύ–πλιο
ναύτ–ης ναυτό-παις/-πουλο/-πρόσκοπος
ναυτ–ικός ναυτο-λογώ/-λόγιο
ναυτ–εργάτης ναυτο-σύνη
ναυτ-ασφάλεια ναυτο-δικείο
ναυτ–ίλος/-ιλία/-ιλιακός/-ιλλόµενοι ναυτο-φυλακή
ναυτ–ία
ναυπηγ–ός/-ώ/-ηση
ναυπηγ-είο
ναυπηγ–οεπισκευαστικός
ναύλ–ος/α ναυλο–σύµφωνο
ναυλ–αγορά ναυλο– µεσίτης
ναυλ-ώνω/-ωση/-ωτής/-ωτήριο
ναυαγ–ός ναύαρχ –ος
ναυαγ–ώ ναυαρχ–ώ
ναυάγ–ιο ναυαρχ–ίδα
ναυαγ–ο-σώστης/-σωστικό
Η λέξη θάλασσα
Το να µιλήσεις για τη θάλασσα στη γλώσσα ενός λαού, όπως οι Έλληνες,
που έχουν συνδέσει διαχρονικά τη ζωή τους µε τη θάλασσα, το να µιλήσεις για τη
θάλασσα στη γλώσσα µιας χώρας που η θάλασσα αποτελεί µέρος τής βιολογικής,
εθνικής, οικονοµικής και ψυχολογικής ύπαρξης των κατοίκων της, είναι
πραγµατικά και πρακτικά ριψοκίνδυνο. Κινδυνεύεις ν’ αφήσεις έξω από τη
γλωσσική πραγµάτευσή σου κοµµάτια τής γλωσσικής υπόστασης αυτού τού λαού,
πολύτιµα δηλαδή πετράδια τής έκφρασής του, που είναι στην πραγµατικότητα οι
λέξεις. Γιατί οι λέξεις είναι πολύτιµοι λίθοι τής γλωσσικής παρακαταθήκης ενός
ολόκληρου λαού. Είναι κειµήλια τής πολιτισµικής κληρονοµιάς ενός έθνους. Είναι
αναντικατάστατα συστατικά τής ταυτότητάς του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου