Η ΥΠΑΠΑΝΤΗ / La Chandeleur ( en grec et en français)

             ΜΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΜΕΓΑΛΕΣ 12 ΓΙΟΡΤΕΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΗΣ ΠΙΣΤΗΣ

       Υπαπαντή του Κυρίου: (Χριστιανών Ορθοδόξων)

Πηγή: Υπαπαντή του Κυρίου: Τι συμβολίζει η σημερινή γιορτή | 

iefimerida.gr http://www.iefimerida.gr/news/248792/ypapanti-toy-kyrioy-ti-symvolizei-i-simerini-giorti#ixzz3z10ANirS

                                         Η Υπαπαντή του Κυρίου - 2 Φεβρουαρίου.

http://www.schools.ac.cy/klimakio/themata/thriskeftika/eortologio/ipapanti.pdf

Το κείμενο που ακολουθεί στα γαλλικά και η μετάφρασή του, αναφέρεται στο τελετουργικό και στα έθιμα των Καθολικών Χριστιανών.

La Chandeleur

La fête de la Chandeleur, qui a lieu le 2 février chaque année, est connue de tous comme étant l’occasion idéale de faire sauter des crêpes. Cette coutume populaire a beaucoup d’adeptes, mais la plupart des gens ignorent son sens et ses origines. Comme de nombreuses fêtes populaires, c’est une fête chrétienne qui puise un certain nombre de ses traditions dans les survivances de rites païens très anciens.

La “Présentation du Seigneur”

La Chandeleur est une fête religieuse chrétienne appelée également “Présentation du Seigneur”. En effet, les Chrétiens célèbrent à cette date le moment où Jésus est présenté au temple, 40 jours après sa naissance. Autrefois, on appelait également cette fête “Purification de la Vierge”, car on célébrait en même temps les “relevailles” de Marie. Le terme de relevailles, un peu oublié de nos jours, désigne le moment où la jeune accouchée reprenait une activité normale et se rendait au lieu de culte pour se purifier.

Des “chandelles” à la “chandeleur”

La fête de la “Présentation du Seigneur” s’accompagnait autrefois d’une procession avec des cierges allumés. C’est ce qui explique le nom courant de cette fête, “chandeleur”, qui vient du latin “candelorum” et signifie “chandelles”. Si l’on allume des cierges lors de cette fête, c’est en référence à un évènement raconté par l’Évangile selon Saint Luc (2,21- 40). En effet, lorsque Jésus fut présenté au Temple, il fut reconnu en tant que messie par Saint Siméon qui l’appela alors “Lumière du monde”. L’utilisation des chandelles lors d’une procession nocturne est cependant antérieure aux coutumes chrétiennes. En effet, les Romains de l’antiquité et les Celtes avaient des rituels similaires, ayant pour but de purifier la terre et d’en assurer la fertilité. Autrefois, les cierges bénis à la Chandeleur étaient soigneusement conservés par les fidèles. Ils les allumaient en cas de danger car on leur prêtait des vertus protectrices.

Crêpes, croyances et rituels !

A la Chandeleur, tout le monde, petits et grands, se plie avec plaisir à la tradition gourmande de faire sauter les crêpes. Savourer ce délicieux dessert léger et croustillant en est le premier intérêt, mais on peut suivre cette tradition également par superstition ou pour le côté symbolique de la crêpe…

Présage de bonheur…

D’une manière générale, faire sauter les crêpes à la Chandeleur est censé assurer un constant bonheur tout au long de l’année. Plus spécifiquement, les jeunes filles qui souhaitent se marier doivent faire sauter la crêpe six fois de suite sans la faire tomber. Une prouesse difficile à réaliser, mais qui leur garantira, d’après la légende, de rencontrer le fiancé idéal dans l’année. Enfin, faire sauter une crêpe en tenant une pièce de monnaie dans la main assurera la prospérité, tout comme le fait de conserver dans une armoire la première crêpe réalisée lors de la Chandeleur assurera de bonnes récoltes… C’est du moins ce qu’on dit, mais les résultats ne sont nullement garantis !

Symbolique de la crêpe

Pour les Chrétiens, la symbolique de la crêpe est évidente : par sa rondeur et sa belle couleur dorée, la crêpe symbolise le soleil, source de lumière. Elle rappelle ainsi la prophétie de St Siméon au sujet du Christ. Cependant la crêpe de la Chandeleur n’est pas sans rappeler la galette de céréales que les Romains de l’Antiquité mangeaient en l’honneur de la déesse Proserpine. Ce qui incite à penser que la fête de “Présentation du Seigneur”, instaurée vers le Vème siècle, visait à remplacer des rites païens qui perduraient encore. Quoiqu’il en soit, nous aurons tous plaisir à déguster des crêpes à la Chandeleur, à moins que vous ne fassiez comme les Marseillais qui se régalent, le jour de la Chandeleur, d’un délicieux biscuit appelé navette. 

Η  ΥΠΑΠΑΝΤΗ

Η γιορτή της Υπαπαντής, που εορτάζεται στις 2 Φεβρουαρίου κάθε χρόνο, είναι γνωστή σε όλους σαν η ιδανική ευκαιρία για να … κάνουμε να χοροπηδούν οι κρέπες. Αυτό το δημοφιλές έθιμο έχει πολλούς οπαδούς, όμως οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν την έννοια και την προέλευσή του.

Όπως οι περισσότερες γιορτές, είναι μια χριστιανική γιορτή που όμως εμπεριέχει και δοξασίες παγανιστικές πολύ παλιές.

Η παρουσία του Κυρίου

Η Υπαπαντή είναι μια χριστιανική εορτή που ονομάζεται επίσης η παρουσία του Κυρίου. Δηλαδή, οι Χριστιανοί εορτάζουν κάθε χρόνο αυτή την ημερομηνία, τη στιγμή που ο Ιησούς παρουσιάστηκε στο ναό, 40 μέρες μετά τη γέννησή του.

Άλλοτε, ονόμαζαν επίσης αυτή τη γιορτή «ο εξαγνισμός της Παρθένου», διότι εορταζόταν παράλληλα το σαράντισμα της Παρθένου Μαρίας. Ο όρος σαράντισμα, λίγο ξεχασμένος σήμερα, προσδιορίζει τη στιγμή που η νεαρή λεχώνα επανερχόταν στην καθημερινή ζωή, πηγαίνοντας στο τόπο λατρείας για να εξαγνιστεί.

Κεριά στην Υπαπαντή

Η γιορτή της παρουσίας του Κυρίου, συνοδευόταν άλλοτε από λιτανεία με αναμμένα κεριά. Αυτό εξηγεί το σημερινό όνομα αυτής της γιορτής, σαντελέρ, που προέρχεται από το λατινικό καντελόρουμ και σημαίνει κεριά.

Ανάβουμε λαμπάδες σε αυτή τη γιορτή, σε ανάμνηση ενός γεγονότος που αναφέρεται στο Κατά Λουκά Ευαγγέλιο (2,21-40). Όταν ο Ιησούς παρουσιάστηκε στο ναό, αναγνωρίστηκε ως Μεσσίας από τον Άγιο Συμεών ο οποίος τον προσφώνησε «Φως του κόσμου».

Η χρησιμοποίηση των κεριών κατά τη διάρκεια της νυκτερινής λιτανείας πάντως είναι παλαιότερη από τα χριστιανικά έθιμα. Μάλιστα, οι Ρωμαίοι της αρχαιότητας και οι Κέλτες είχαν παρόμοια έθιμα, που στόχευαν στον εξαγνισμό της γης και στην εξασφάλιση της γονιμότητας.

Άλλοτε, τα κεριά που ευλογούνταν στην Υπαπαντή, φυλάσσονταν προσεκτικά από τους πιστούς, που τα άναβαν σε περίπτωση κινδύνου, αφού πίστευαν ότι τους προστάτευαν.

Κρέπες, δοξασίες και τελετουργίες!

Στην Υπαπαντή, όλος ο κόσμος, μικροί και μεγάλοι, ακολουθούν ευχαρίστως την παράδοση του … αναποδογυρίσματος της κρέπας. Το πρώτο που κάνουν, είναι να γεύονται αυτό το νόστιμο ελαφρύ και γαργαλιστικό επιδόρπιο, αλλά μπορεί να ακολουθούν αυτό το έθιμο επίσης από πρόληψη ή για το συμβολισμό της κρέπας…

Οιωνός ευτυχίας…

Γενικά, με το να αναποδογυρίζει κάποιος κρέπες την Υπαπαντή, θεωρείται ότι εξασφαλίζει μια συνεχή ευτυχία κατά τη διάρκεια όλης της χρονιάς. Ιδιαίτερα, τα νέα κορίτσια που εύχονται να παντρευτούν, πρέπει να αναποδογυρίσουν την κρέπα έξι φορές συνέχεια, χωρίς να τη ρίξουν κάτω.

Ένα κατόρθωμα δύσκολο να πραγματοποιηθεί, αλλά που θα τους εγγυηθεί, σύμφωνα με το μύθο, ότι θα συναντήσουν τον ιδανικό σύζυγο μέσα στη χρονιά.

Μάλιστα, το να αναποδογυρίσουν την κρέπα, κρατώντας ένα νόμισμα στο άλλο χέρι, θα εξασφαλίσει την ευημερία, ακριβώς όπως και το να φυλάξουν και να διατηρήσουν την πρώτη κρέπα της Υπαπαντής, θα εξασφαλίσει καλή σοδειά…

Συμβολισμός της κρέπας

Για τους χριστιανούς, ο συμβολισμός της κρέπας είναι προφανής: με το στρογγυλό της σχήμα και το χρυσό της χρώμα, η κρέπα συμβολίζει τον ήλιο, πηγή φωτός.

Επίσης υπενθυμίζει την προσφώνηση του Αγίου Συμεών στον Ιησού.

Παρόλα αυτά, η κρέπα της Υπαπαντής θυμίζει επίσης τη γαλέτα δημητριακών που οι αρχαίοι Ρωμαίοι έτρωγαν προς τιμήν της θεάς Προσπερίν (δηλαδή Ευημερίας). Αυτό μας κάνει να σκεφτούμε ότι η γιορτή της παρουσίας του Κυρίου που εφαρμόστηκε από τον 5ο αιώνα, στόχευε στο να αντικαταστήσει τις παγανιστικές τελετές που υπήρχαν ακόμη. Όπως και να είναι, θα έχουμε όλοι την ευχαρίστηση να γευτούμε κρέπες στην Υπαπαντή, εκτός και αν κάνουμε όπως οι Μαρσεγέζοι, που δωρίζουν την ημέρα της Υπαπαντής ένα νόστιμο μπισκότο που ονομάζεται ναβέτ (μικρό σκάφος).

http://25dim-nikaias.att.sch.gr/index.php/nggallery/slideshow?p=2759/